Bisiklet, kondüsyon ve spor amacıyla kullanılmasının yanında son derece çevre dostu, yürümeye göre hızlı ve aynı zamanda keyifli bir ulaşım aracı da. Maalesef ülkemizde bu amaçla çok kullanılmasa da Avrupa, Amerika ve bazı Asya ülkelerinde şehir içi ulaşım için gayet efektif bir çözüm. Spor amacıyla kullanıldığında ise özellikle iniş ve çıkışların olduğu yollarda sürücülerini zorladığı kesin. 

Bir bataryadan sağlanan elektrik gücüyle çalışan elektrikli bisikletler ise bisikletin olumlu ve işe yarayan özelliklerini korurken, gelişime açık yönlerine odaklanmış bir çözüm. O yüzden bu yazıda ülkemizde de son yıllarda yaygınlaşmaya başlayan elektrikli bisiklerler hakkında neler biliyoruz ona bakalım isterseniz. 

1.    Elektrikli Bisiklet Nedir? Kimler, Ne Amaçla Kullanmalıdır? 

Şarj edilerek doldurulan bir bataryanın sağladığı enerji ile hareket ettirilen, bazı modellerinin pedalla kullanma opsiyonu olsa da bazı modelleri sadece motor gücüyle sürülen bisikletlere elektrikli bisiklet deniliyor.  

-          Kondüsonu düşük, yaşı ilerlemiş kişiler tarafından hemen her yerde, 

-          Hemen her kondüsyon seviyesinden insanı zorlayan, yokuş yukarı çıkışlarda zorlanmamak amacıyla, 

-          İnsan gücüyle gidilebilecek mesafelerden daha uzağa gidebilmek için,

-          Pedal çevirme hızından biraz daha hızlı gidebilmek için,

-          İşe, ofise giderken (maalesef her şehirde mümkün olmamakla birlikte) terlememek amacıyla,

tercih edilebilirler.

2.    Türkiye’de Elektrikli Bisikletler Konusunda Yasal Düzenlemeler Nasıl?

Aslında Türkiye’de elektrikli bisikletler tam olarak bir sınıfa oturtulamadı henüz ve bu konudaki muğlaklıklar da yeni yeni çözüme kavuşturuluyor. Ancak gündemdeki yasaya göre; 

Karayolu Trafik Yönetmeliği “Tanımlar” başlıklı 3. Maddesinin 1.Fıkrası C Bendinin 10. Alt Bendinde yapılan tanımlama dışında kalan (yani pedalı olmayan, elektrik motorunun üzerinde etiket bulunan ve motor gücü 0,25 kW’dan yüksek olan, ayrıca batarya çıkarıldığında veya güç kesildiğinde pedal çevirme ile hareket etmeyen) tüm araçlar elektrikli motorlu bisiklet (MOPED) veya elektrikli motorsiklet sayılıyor. Bunun anlamı ise; 

Pedalı olmayan veya olsa da pedal kullanarak sürme opsiyonu bulunmayan, gücü 0,25 kW’dan yüksek, saatte 25 km’den daha hızlı gidebilen araçlar için tescile ve vergiye tabi olduğu gibi bu araçları kullanmak için ehliyet ve kask da gerekiyor. Ancak bu tanımın dışında kalan elektrikli bisikletler tescile tabi olmayıp, plaka da gerekmemekte ve kullanmak için de ehliyet ihtiyacı –şimdilik- yok. 

3.    Elektrikli Bisiklet Çeşitleri Nelerdir?

Temelde iki çeşit elektrikli bisiklet var. 

-          Pedal Yardımcılı Elektrikli Bisikletler (Pedelec): Daha popüler olan bu tip sürücünün pedal çevirmesini takip eder ve pedallama gücüne, ve bisikletin ulaştığı hıza göre kendi kendine devreye girerek motor desteği sağlar. Başka bir deyişle, sürücünün zorlandığı anlarda destek verir. Bu tip elektrikli bisikletler elektrik gücüyle en fazla saatte 25 kilometre hıza ulaşabiliyor, daha üstüne çıkıldığında motor devreden çıkarak sürücünün pedallaması ile yol alınıyor. 

-          İhtiyaç Anında Güç Sunan Elektrikli Bisikletler (Twist-N-Go):  Gidon üzerindeki bir düğme yardımıyla motorun devreye alındığı elektrikli bisikletler olup bu haliyle mobiletlere benzerler.  

4.    Elektrikli Bisikletlerin Batarya Özellikleri ve Menzili Nedir?

Son zamanlarda üretilen modellerde lityum-polimer, lityum-demir veya lityum-iyon piller kullanılan bataryalar evde şarj edilebiliyor. 30 dakikadan 8 saate kadar çok geniş bir aralıkta (bataryanın kapasitesine göre) şarj etme süreleri var. 

Ortalama batarya ömrünü ise 800-1000 defa tam şarj etme olarak düşünebilirsiniz. Tabii ki dikkatli ve hassas bir kullanımla bu ömür uzatılabilir ancak yaklaşık 1000 defa tam şarj edildikten sonra bataryanın yenisiyle değiştirilmesi gerekir. 

Menzil ise bataryanın kapasitesine göre (tam şarj edilmiş) tek seferde 40-200 kilometre arasında değişiyor. Öte yandan menzili etkileyen tek faktör batarya kapasitesi değil. Sürücünün ağırlığı, varsa taşınan başka ağırlıklar ve gece sürüşlerinde farların açık olması menzili kısaltan etkenlerden iken motora pedallayarak verilen destek ise menzili uzatıyor. 

5.    Elektrikli Bisiklet Fiyatları Ne Seviyede?

Marka ve modele göre değişmekle birlikte piyasada 1500 TL (400 – 450 USD) seviyesinden başlayarak artan fiyatlarla elektrikli bisiklet bulmak mümkün. Fiyatı etkileyen en önemli kriterler ise; motor gücü ve batarya kapasitesi. 

6.    Elektrikli Bisikletlerin Tehlikeleri Nelerdir?

Yazının bu kısmına kadar elektrikli bisikletlerin faydalarından ve iyi yanlarından bahsettik. Ancak dikkatli olunmadığında tehlikeli de olabilen bir araç bu tür bisikletler. 

-          En önemli tehlikesi ise, ki sosyal medyada da çokça dile getirilen, son derece sessiz olmaları. Sürücü olarak siz ne kadar dikkatli olsanız da, elektrikli bisikletin varlığından son anda haberdar olan bir yaya veya araba sürücüsünün ani tepkileri trafikte ciddi kazalara yol açabilir. Dolayısıyla elektrikli bisiklet kullanırken sık sık kornaya basmak gürültü kirliliği olsa da yerinde bir önlem olacaktır. 

-          Bir diğer tehlikesi ise belirli bir hıza erişilmesine rağmen ehliyet veya başka bir lisansa gerek duyulmadan kullanılabiliyor olması. Bu konuda da (yasal düzenleme saatte 25 kilometreye kadar izin veriyor) sürücülerin daha bilinçli olmasını gerektiriyor.