Herhangi bir ürünün üretiminden
son kullanıcıya ulaştığı ana kadarki operasyona dahil olan üretici, nakliyeci,
müşteri gibi tüm ekipler, insanlar ve teknolojilerin oluşturduğu sistemler
olarak tanımlanan Tedarik Zinciri modern iş ve ticaret hayatının da üzerinde en
çok durduğu kavramlardan. Üstelik organizasyon 1 kişi de olsa 100 kişi de olsa
kurum içi ve dışındaki üyeleriyle operasyon içerisindeki hem en
multifonksiyonel hem de en riskli alanlardan biri. Ki Tedarik Zinciri Yönetimi’nde
Karşılaşılabilecek 8 Risk yazısında bunlardan daha detaylı
bahsedeceğiz. Öte yandan başarılı ve verimli bir tedarik zinciri yönetimi için
bu fonksiyonları birbirinden çok farklı olan üyelerinin çok yönlü bir bakış
açısı ile yönetilmesi gerekiyor ki son 15 yılda tedarik zinciri yönetimi
kitapları, kursları, seminerleri gibi araçların
sayılarının hızla artması bu yüzden. Ancak biz şimdi işin detayını
sonraya bırakıp biraz da özüne inelim mi?
Aslında tedarik zinciri dediğimiz
oluşum ne kadar detaylandırılırsa detaylandırılsın 5 temel ilke üzerine kurulu.
Ve ardından da 5S de diyebileceğimiz ve tedarik zinciri yönetiminin başarısını
etkileyen bu ilkelerden de özetle bahsedelim.
1.
Sinerji
Yakalaması zor bir kavram sinerji. Özellikle de peşinden koşuluyorsa. İş
hayatında birbirinden farklı amaçları olan iki veya daha fazla kişinin,
departmanın, programın bir araya geldiğinde ayrı ayrı performans göstermelerine
kıyasla 3, 4, 5 kat veya daha fazla verimle sonuç üretmeleri anlamına gelen
sinerji tedarik zinciri yönetimi gibi multifonksiyonel alanlarda çok daha
önemli bir hal alıyor. Satınalma, lojistik, depolama, stok yönetimi, talep
planlama gibi farklı fonksiyonların birlikte çok daha verimli çalışmasının yolu
olan, ancak ulaşabilmek için tanımlı bir yolu olmayan sinerji, başarılı bir
tedarik zinciri yönetiminin önemli elementlerinden.
2. Standardizasyon
Basit veya kompleks olması fark etmeksizin, başarılı bir tedarik zinciri
yönetimi için standartlar hayati önem taşıyor. Ürünlerin seçimi, kodlanması,
tanımlanması, bilginin (datanın) üretilip paylaşılması gibi her alanda
oluşturulan standartlar ortak bir kurumsal dil oluşturarak iletişimde büyük bir
boşluk dolduruyor.
3. Serileştirme
Elbette teknoloji çağında ve rekabetin büyük bir ivmeyle arttığı dönemde
“yenilik” en önemli kavramlardan. Bu; üründen organizasyon yapısına, iş yapış
şekillerinden kurum kültürüne kadar her alanda başarıyı getiren en önemli
kavramlardan. Dolayısıyla ne küçük, ne orta ne de büyük işletmeler için dün
başarı getiren etmenlerin yarın da aynı başarıyı getireceğinin garantisi yok.
Öte yandan verimlilik için; yapılan işin, üretilen ürünün, sunulan servisin
belirli bir düzende ve yüksek performansla sergilenmesi gerekiyor ki bunun yolu
da konu, üretim, servis her ne ise seri hale getirmek. Elbette, o serinin bir
süre sonra bozulup yeniden düzenlenmesi olasılığına rağmen.
4. Senkronizasyon
Farklı fonksiyonları olan iş birimleri veya kişilerin birbirleriyle uyum
içerisinde performans göstermesini ifade eden senkronizasyon başarılı bir
tedarik zinciri yönetimi için hayati önem taşıyor. Bunu mutlaka büyük
kurumlardaki onlarca çalışandan oluşan departmanlar olarak görmemek de lazım. Sadece
iş sahibinin yer aldığı, tek kişilik yapılarda bile, tedarikçi, nakliyeci, iş
sahibi ve müşterinin uyum içerisinde olması yapılan işin de başarı şansını
arttırıyor.
5. Sürdürülebilirlik